عقلانیت و آگاهی؛ ویژگی سیره امیرالمؤمنین(ع)
تاریخ انتشار: ۱۶ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۰۲۰۷۵۹
جام جم آنلاین اصفهان ؛ حجت‌الاسلام حامد اهتمام با بیان اینکه یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های سیره امیرالمؤمنین(ع) توجه به تفکر و عقلانیت است، اظهار کرد: یک مؤمن بیش از آنکه تمرکز بر عبادات رفتاری داشته باشد باید بر عقلانیت، تفکر و اندیشه متمرکز باشد؛ به‌طورکلی سیره اهل‌بیت(ع) مبارزه با جهالت، افزایش آگاهی و عقلانیت بود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
او بابیان اینکه انسانِ عاقل برکات زیادی برای خود و جامعه دارد و بالعکس انسان نادان ضررهای زیادی به خود و جامعه می‌رساند، ادامه داد: اگر محور زندگی را عقلانیت و تفکر قرار دهیم، خروجی عقلانیت، تفکر و آگاهی و ادب در زندگی خواهد بود که در جامعه امروز علیرغم مدرن بودن، جهالت مدرن وجود دارد؛ به این معنا که افراد به لحاظ تکنولوژی و نعمت‌های ظاهری زندگی، رشد زیادی داشته، اما به لحاظ آگاهی‌های زندگی و عقلانیت رشد چندانی نداشته‌اند.
معاون فرهنگی تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان با بیان اینکه یکی از شاخصه‌های عدم وجود عقلانیت و آگاهی، بی‌ادبی و خروجی بی‌ادبی نیز خشونت است، افزود: ما امروز در حوزه‌های مختلف جامعه ازجمله خانواده و عرصه عمومی، شاهد بروز انواع خشونت هستیم, درحالی‌که اگر عقلانیت و آگاهی در جامعه افزایش پیدا کند، ادب جامعه بیشتر می‌شود و درنتیجه بروز خشونت در بخش‌های مختلف جامعه کاهش پیدا می‌کند. به همین دلیل امیرالمؤمنین(ع) در روایتی فرمودند «مَن لا ادب لَه، لا عقلَ له؛ کسی که عقل ندارد، ادب نخواهد داشت.»
قدرت و تدبیر در زندگی، از نشانه‌های عقلانیت
اهتمام افزود: امروز در جامعه ما نیاز است که در حوزه‌های مختلف عقلانیت، آگاهی و دانش افراد افزایش پیدا کند. در روایتی از حضرت علی(ع) نقل‌شده است که «فرد دارای آگاهی و دانش، قدرتمند است.» لذا اگر دنبال مردمانی قدرتمند و درنتیجه جامعه‌ای قوی هستیم، باید عقلانیت، دانش و اندیشه را در جامعه و در بخش‌های مختلف آن از جمله حوزه اجتماعی و خانوادگی افزایش دهیم.
او با بیان اینکه یکی از نشانه‌های عقلانیت افزایش تاب‌آوری، انعطاف و مدارا است، گفت: امروز باتوجه به اعتراضات و مشکلاتی که در حوزه‌های معیشتی و اجتماعی وجود دارد، یکی از مسائلی که می‌تواند جامعه را آرام کرده و به سمت بهبود و حل مشکلات ببرد عقلانیت، تفکر و درست نگاه کردن به موضوعات مختلف است که ما را به سمت مدارا با دیگران، انعطاف بیشتر با مردم و پذیرش نگاه دیگری سوق می‌دهد. امروز بسیاری از افراد به علت عدم تحمل حرف مخالف، سریع پرخاش کرده و درگیر می‌شوند، درحالی‌که امیرالمؤمنین(ع) در نهج‌البلاغه می‌فرمایند «با همه افراد مدارا کن و اجازه بده دیگران هم حرف بزنند و زندگی کنند.»
معاون فرهنگی تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان خاطرنشان کرد: در نامه‌ای که امیرالمؤمنین(ع) در موارد حکومت‌داری به مالک اشتر دارند نقل‌شده که «برخی از این مردم طرفدار نظام تو و برخی مخالف تو هستند، اما اینها انسان هستند و حق اظهارنظر و بیان عقیده دارند، پس سخن، حکمت‌ها و نکته‌های آن‌ها را بشنو، بهترین آن‌ها را انتخاب کن و به کار ببر.» اگر بتوانیم با همین روش جامعه را به سمت فکر، اندیشه و آگاهی ببریم، هم در حوزه خانوادگی و هم در بخش‌های مختلف اجتماعی پیشرفت زیادی خواهیم داشت؛ ضمن آنکه می‌توانیم نسبت به حل مسائل اجتماعی به‌صورت مسالمت‌آمیز اقدام کنیم.
اهتمام ادامه داد: به بیان حضرت علی(ع) یکی از نشانه‌های عقلانیت، قدرت و تدبیر در زندگی و درنهایت سرور و نشاط است؛ به همین دلیل فردوسی در بیت زیبایی می‌گوید «همیشه خردمند امیدوار/ نبیند به‌جز شادی از روزگار».
نقش حاکمیت و مردم در حرکت به سمت عقلانیت
او با بیان اینکه انسان عاقل انسانی مثبت اندیش است و در عین توجه به کاستی‌ها، به خوبی‌ها و نکات مثبت اطراف و زندگی خود توجه دارد، گفت: امروز جامعه ما به سمت منفی‌نگری و ناامیدی رفته است، لذا حضرت علی(ع) ما را به این نکته متوجه می‌سازند که عقلانیت، هم در حوزه ادب و پرهیز از خشونت، هم در حوزه انعطاف، مدارا، امید و مثبت‌اندیشی مؤثر خواهد بود و با سوق دادن جامعه به سمت عقلانیت و آگاهی، مشکلات جامعه بهتر فهم شده و با تعامل همه گروه‌های مردم، رفع شده و بهبود می‌یابند.
معاون فرهنگی تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان تأکید کرد: در حرکت جامعه به سمت عقلانیت، هم حاکمیت و هم مردم نقش و وظیفه دارند؛ در این بین مهم‌ترین وظیفه بر عهده مسئولین است که به این نکته توجه داشته باشند و جامعه را به سمت آگاهی و عقلانیت بیشتر ببرند. موضوع جهاد تبیین نیز به موضوع تبیین کردن عقلانیت و مبارزه با جهالت اشاره دارد، لذا روحانیون و مسئولین وظیفه دارند که بیشتر از اینکه احساسات مردم را در مسائل و جریانات مختلف درگیر کنند، اندیشه‌های مردم را تقویت کنند.
اهتمام گفت: وظیفه مردم و افراد جامعه در افزایش عقلانیت اجتماعی، توسعه فرهنگ مطالعه و مباحثه و گفت‌وگو، راه‌اندازی کرسی‌های آزاداندیشی و تربیت و آموزش نسل جدید با این موارد است.
او تصریح کرد: اصفهان در گذشته ازجمله مکان‌هایی بوده که به داشتن «صفاخانه» شهرت داشته است، یعنی ادیان مختلف در محلی به همین نام جمع شده و درباره عقاید مختلف دین خود گفت‌وگو و مباحثه می‌کردند، لذا اصفهان در آن زمان به دلیل مباحثات کلامی و عقیدتیِ ادیان مختلف و زندگی مسالمت‌آمیز آن‌ها در کنار یکدیگر، به‌عنوان یکی از نمادهای گفت‌وگو، تبادل‌نظر و اندیشه در جهان شناخته می‌شد و این موضوع می‌تواند به الگو و روشی برای زیست امروز ما تبدیل شود.
هاجر مقضی خبرنگار جام جم آنلاین
منبع: جام جم آنلاین
کلیدواژه: امیرالمؤمنین علیه السلام نهج البلاغه عقلانیت و آگاهی امیرالمؤمنین ع
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت jamejamonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام جم آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۰۲۰۷۵۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
منظور از تاب‌آوری زنانه چیست؟
زنان، قلب تپنده خانواده‌اند و همیشه علاوه بر پرورش توانایی‌های خود، وظیفه و مسئولیت مراقبت و محافظت از اعضای خانواده را نیز به عهده داشته و روحیات، منش و ذهنیات آنان تأثیرگذاری مستقیمی بر همسر و فرزندان دارد. در واقع، پیشرفت و توسعه هر خانواده و اجتماعی در ارتباط مستقیم با اقتدار و توانایی زنان آن جامعه است. بر این اساس مولفه تاب‌آوری زنان، جنبه‌ای حیاتی دارد که به افراد قدرت می‌دهد تا با چالش‌های زندگی کنار بیایند و از ناملایمات نجات پیدا کنند.
تاب آوری، مهارتی ضروری و آموختنی است که توسعه آن، امکان مقابله بهتر و امیدواری بیشتری را نسبت به آینده فراهم می‌سازد. چالش‌های عمده زندگی زنانه اعم از ازدواج، طلاق، تحصیل، اشتغال، همسری، مادری وآسیب‌پذیری بیشتر این جنس در سوانح، بلایای طبیعی وتصادفات ازعمده‌ترین مسائل و مشکلاتی هستند که نیاز به ارتقای مهارت تاب آوری درزنان راپررنگ‌تر می‌کند.
تاب‌آوری بیشتر، آسیب‌پذیری کمتر
عفت حیدری، کارشناس ارشد روان‌شناسی اجتماعی و مترجم کتاب‌های تاب‌آوری می‌گوید: تاب‌آوری به ظرفیت پایداری در برابر سختی‌ها، دشواری‌ها، بیماری‌ها و بلایا گفته می‌شود و از آنجا که زنان نیمی از آحاد جامعه را تشکیل می‌دهند و مسئولیت پرورش نسل‌های آتی به عهده آنان است، با تقویت و توسعه تاب‌آوری در این جنس می‌توان به سلامت و کاهش سطح آسیب‌پذیری هر جامعه‌ای کمک کرد. حیدری با اشاره به اینکه تاب‌آوری شامل مردان هم می‌شود می‌گوید:، چون در حال حاضر زنان، همزمان با انجام نقش‌های سنتی خود یعنی پرورش فرزندان، انجام کار‌های خانه، همسرداری و بسیاری از نقش‌های مرتبط، در خارج از خانه و در محیط جامعه نیز مشغول به کار هستند، از این‌رو تاب‌آوری زنان از اهمیت بیشتری برخوردار است و آنان در تمام مراحل زندگی به تاب‌آوری نیازمندند، چون بدون داشتن این مهارت نمی‌توانند با موفقیت از عهده چالش‌های متعددی که پیش‌رو‌ی آنهاست، برآیند.»
مولفه‌های تاب‌آوری
اغلب اوقات آسیب‌پذیری زنان قابل رویت نیست، اما صدمات و آسیب‌ها را می‌توان به خوبی در آنان مشاهده کرد. اگرچه تاب‌آوری بر ایمنی کامل دلالت نمی‌کند و وجود عوامل آسیب‌زا و خطرناک احتمال وقوع صدمه را افزایش می‌دهد، اما می‌توان با تقویت و توسعه تاب‌آوری زنان از شدت و درجه آسیب‌پذیری این جنس کاست و در شرایط پرخطر با منطق تاب‌آوری، جان سالم به در برد.
حیدری ادامه می‌دهد: تاب‌آوری زنان می‌تواند شامل مولفه‌هایی نظیر پذیرش و یادگیری رشد در شرایط پرتنش، تشخیص و پرورش توانایی و استعداد‌های خاص، تمرین و مدیریت خشم و استرس، پرورش شوخ‌طبعی و طنز، تحمل تنهایی و شکست‌های اجتماعی و شناسایی بخش‌های پرتنش زندگی باشد. از خصوصیات زنان تاب‌آور می‌توان به سرسختی، شوخ‌طبعی، ایمان و امید، عزت نفس بالا، خودکنترلی، خود مراقبتی، خودکارآمدی، نگرش مثبت به زندگی، واقع‌بینی و قدرت انطباق و انعطاف در مواجهه با ناملایمات اشاره کرد. این قبیل زنان اغلب راه‌حل‌مدار بوده و به جای واکنش هیجانی، به راه‌حل‌ها و حل مسأله می‌اندیشند.
تاب‌آوری، تحمل سختی‌ها نیست
بسیاری از زنان، منظور از تاب‌آوری را تحمل چالش‌های فردی و خانوادگی و سازگاری با سختی‌ها، درد‌ها و رنج‌های طاقت‌فرسای زندگی می‌دانند، اما حیدری با رد این باور می‌گوید: منظور از تاب‌آوری، تحمل و سازگاری با درد و رنج‌های زندگی نیست. تاب‌آوری در زنان به معنای تقویت توانایی‌ها و توانمندسازی آنان است تا با تکیه بر نقاط قوت و توانمندی‌های خود بتوانند مسائل را حل و فصل کنند. یکی از عوامل مهمی که می‌تواند به زنان در تاب‌آوری و ایستادگی کمک کند، مثبت‌اندیشی و نگرش مثبت و نداشتن ذهنیت قربانی است. در تمامی فرهنگ‌ها و به‌خصوص فرهنگ‌های شرقی به زنان چنین القا می‌شود که بهتر است سازگار باشند. سازگاری به معنای تسلیم شدن در برابر شرایط است، حال آنکه تاب‌آوری زنان، قدرت، توانمندی و شهامت زنان را فرا می‌خواند. تاب‌آوری فقط زنده ماندن نیست، بلکه شکوفایی در مشکلات و قوی‌تر شدن در اثر تجربیات است. اگر به تاب‌آوری امکان و اجازه بدهیم و بگذاریم در تفکر و هوشیاری ما وارد شود، می‌تواند به رفتار‌ها و پاسخ‌های ما شکل دهد و به ما اجازه دهد زنی شویم که می‌خواهیم باشیم.
اقداماتی برای تاب‌آوری بیشتر
تاب‌آوری موهبتی است که همه ما به‌طور نسبی از آن برخورداریم، اما گاهی مواقع به اندازه‌ا‌ی که می‌خواهیم تاب‌آور نیستیم. به گفته حیدری، برای اینکه یک زن در سختی‌های زندگی تاب‌آوری بیشتری داشته باشد باید به میزان زیادی در مورد مسائل مختلف آگاهی ذهنی خود را بالا ببرد و همین‌طور از مراقبه، نماز، دعا، ورزش‌های مختلف، مطالعه، ارتباط با افراد جامعه، آگاهی از روند مشکلات و معضلات و… بهره گیرد. برای شروعی آگاهانه باید روی نقاط قوت خود تمرکز کنیم و زخم‌ها و جراحت‌هایی که از نبرد با چالش‌های زندگی ایجاد شده‌اند را بپذیریم. زنان می‌توانند با قدرت تفکر و مراقبه، برای خود در زندگی حد و مرز‌های مفیدی تعیین کنند. ورزش منظم و رسیدگی به بهداشت جسمانی، انرژی بیشتری نصیب ما می‌کند. همچنین برای سلامت روحی می‌توان از طریق مطالعه، ذهن خود را تازه و به‌روز نگه داشت. عبادت، خواندن نماز و خلوت کردن با معبود و اتصال به انرژی و قدرت پروردگار می‌تواند به ما زنان و مادران سرزمین، نیرو و توانی مضاعف ببخشد. از سوی دیگر تعامل در فضای مجازی و حقیقی و ارتباط و گفتگو با افراد مختلف می‌تواند راه دیگری برای تلطیف شرایط و افزایش تاب‌آوری زنان باشد. همچنین انعطاف‌پذیری، یکی از خصوصیات مهم برای موفقیت زنان به‌ویژه در مواجهه با چالش‌های محل کار محسوب می‌شود که می‌تواند قدرت و استقامت را در مواقع چالش برانگیز القا کند.
منبع: روزنامه جام جم
باشگاه خبرنگاران جوان وب‌گردی خواندنی‌ها
تداوم کاهش قیمت سکه در بازار